Veszprém

Na północ od Balatonu znajduje się „miasto królewn”, które ze swoją historyczną starówka jest jednym z najbardziej nastrojowych miejscowości kraju Środkowo-Zadunajskiego. Prócz atmosfery zamku, kilkusetnich budynków barokowych, krętych ulic wspinających się w górę i w dół, Veszprém charakteryzuje bogate i wartkie życie, które prawdopodobnie zawdzięcza tutaj uczącym się tysiącom studentów, a może napływającym tutaj gościom dzięki bliskości Balatonu.

Pod względem położenia miasto znajduje się na granicy trzech małych krain: po jednej stronie znajduje się grzbiet gór Bakony, po drugiej północny brzeg Balatonu i wreszcie równia Veszprém. Możliwie wcześnie, bo już roku 5000 p.n.e. była już tutaj miejscowość.

Veszprém według tradycji zostało zbudowane na pięciu wzgórzach (Várhegy, Jeruzsálemhegy, Temetőhegy, Kálvária-hegy, Benedek-hegy), niemniej bardziej prawdopodobnym jest, że żyjący tutaj najpierw rozpoczęli budowę nie na wzgórzu, lecz w dolinach. Zamek i otaczające go ściany („gwoździe”), które jeszcze w średniowieczu stały jako samodzielne budowle, na przestrzeni czasu zostały połączone i w końcu stworzyły miejscowość.

Veszprém można przypisać jeden z najwcześniej wybudowanych węgierskich zamków murowanych – oprócz Esztergom i Székesfehérvár- już w okresie Gézy stał tu zamek z kamienia, mimo tego, że w tym czasie najczęściej budowano twierdze z ziemi. Może temu zawdzięcza to, że mógł stawić czoło wojskom Tatarów i ci usunęli się spod jego ścian.

Aż do XIII wieku zamek oznaczał także miasto. Na jego terenie ufundowano uniwersytet, a Béla IV w pobliskim zamku klasztorze wychowywał córkę, Małgorzatę, którą potem beatyfikowano.

Do Veszprém należał także jeden z najwcześniej utworzonych komitatów, a miasto było jednym z ulubionym miejsc przebywania żony Stefana I Gizelli. W związku z tym przez setki lat miasto było miejscem koronacji węgierskich królowych, ponieważ prawo do koronacji dotyczyło biskupa Veszprém.

Jako złoty wiek miejscowości możemy określić okres sprawowania funkcji biskupiej przez wykształconego na sposób renesansowy Alberta Vetési, który przypadał na XV wiek. Niemniej następujący po nim wiek XVI nie przyniósł wiele dobrego miejscowości: Veszprém nie potrafił stawić czoła atakom tureckim, zamek często zmieniał gospodarza, a znacząca część mieszkańców uciekła.

Dzielnica zamkowa

Po pożarach i zniszczeniach, które spadły na miasto, w XVIII wieku została zbudowana część barokowa dzielnicy zamkowej. Tutaj znajdziemy między innymi pałac arcybiskupi, XIII wieczna kaplicę Gizelly, katedrę św. Michała, która została zbudowana jeszcze przez świętego Stefana i Gizellę, tutaj też znajduje się uważana z najstarszy węgierski kościół kaplica świętego Jerzego, ale mury zamkowe także strzegą szkół, muzeów oraz instytucji.

Pałac Arcybiskupi

Budowę rozpoczęto w 1765 roku na podstawie planów Jakaba Fellnera, używając także ruin gotyckiego zamku królewskiego. Oprócz zachwycających oczy wstybulu, klatki schodowej oraz jadalni warto wymienić Bibliotekę i Archiwum Arcybiskupie.

Dom Fecskednő (Jaskółczy), Wieża przeciwpożarowa

Na ulicy Vár znajduje się wybudowany w 1814 roku dom Fecskendő, którego architekt jako pierwszy przywiódł do zamku wodę ze znajdującym się pod nim źródła, oraz tutaj też znajdziemy charakterystyczną dla widoku zamku wieżę przeciwpożarową, jeśli spojrzymy ze strony placu Óváros. Wieżę wybudowano przy użyciu materiałów pozostałych ze średniowiecznej baszty.